जागतिक अवयवदान दिन दरवर्षी 13 ऑगस्ट रोजी, जनजागृती

हा दिवस एक महत्त्वाचा स्मरणपत्र म्हणून काम करतो की एखादी व्यक्ती अवयव दाता बनण्याचे निवडून काय फरक करू शकते. किडनीचा आजार देशभरात लाखो लोकांना प्रभावित करतो, अनेक रुग्ण प्रत्यारोपणाच्या प्रतीक्षेत असताना तात्पुरता उपाय म्हणून डायलिसिसवर अवलंबून असतात

Nagpur Media News 2024-08-15 Arogya

नागपूर, - जागतिक अवयवदान दिन दरवर्षी 13 ऑगस्ट ला अवयवदानाच्या जनजागृती व अवयवदानाशी संबंधित असलेल्या गैरसमजांची जाणीव करून देण्यासाठी जगभरात साजरा केला जातो. काळजी नवोपक्रमाची परंपरा असलेले अग्रगण्य आरोग्य सेवा प्रदाता, वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर विविध कल्पनांद्वारे विशेष जनजागृती मोहीम राबवते., जागतिक अवयवदान दिनानिमित्त, वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूरने लिवर, किडनी आणि बोन मॅरो ट्रान्सप्लांटसाठी सेकंड ओपिनियन क्लिनिक सुरू केले आहे. सेकंड ओपिनियन क्लिनिकमध्ये रुग्णांना तज्ञांचा सल्ला, स्क्रीनिंग पॅकेजमध्ये सवलत, अवयवदानासाठी काउंसलिंग नोंदणी आर्थिक सहाय्य मार्गदर्शन मिळेल. सेकंड ओपिनियन क्लिनिकच्या शुभारंभप्रसंगी रवी बी. सेंटर हेड, वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर, डॉ. पीयूष मारूडवार, लिवर डिसीज एक्सपर्ट, डॉ. सूर्यश्री पांडे, किडनी ट्रांसप्लांट एक्सपर्ट, डॉ.गुंजन लोणे, बोन मॅरो ट्रान्सप्लांट एक्सपर्ट उपस्थित होते. यावेळी वोक्हार्ट हॉस्पिटलच्या तज्ज्ञांनी यावेळी काही महत्त्वाची विचार मांडले. डॉ पीयूष मारूडवार, लिवर डिसीज एक्सपर्ट, वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर म्हणाले, अवयवदान ही जीवनाची देणगी आहे. अवयवदान म्हणजे इतरांचे जीवन वाचवण्यासाठी किंवा सुधारण्यासाठी स्वतःचे अवयव किंवा ऊती देण्याचे निःस्वार्थ कृती आहे. हे एक महान कार्य आहे जे प्रत्यारोपणाच्या प्रतीक्षेत असलेल्या व्यक्तींना आशा, आराम आणि दुसरी संधी देऊ शकते. अवयवदानामुळे 8 लोकांचे प्राण वाचू शकतात. वाढत्या अवयवदानमुळे जीवनरक्षक प्रत्यारोपणासाठी प्रतीक्षा वेळ कमी होतो. जिवंत दान व मृत दान असे दोन प्रकार आहेत. जिवंत दान म्हणजे किडनी, लिव्हर लोब्स यांसारखे अवयव जिवंत असताना दान करणे आणि मृत दान म्हणजे मृत्यूनंतर, विशेषत: मेंदूच्या मृत्यूनंतर किंवा हृदयविकाराच्या मृत्यूनंतर अवयव दान करणे. डॉ. सूर्यश्री पांडे, किडनी ट्रांसप्लांट एक्सपर्ट, वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर म्हणाल्या की, जागतिक अवयवदान दिन साजरा करण्यासाठी जग एकत्र येत असताना, अवयवदानाच्या जीवनरक्षक प्रभावाविषयी जनजागृती करण्यासाठी एकजुटीने उभे आहोत. हा दिवस महत्त्वाचा स्मरणपत्र म्हणून काम करतो की एखादी व्यक्ती अवयव दाता बनण्याचे निवडून काय फरक करू शकते. किडनीचा आजार देशभरात लाखो लोकांना प्रभावित करतो, अनेक रुग्ण प्रत्यारोपणाच्या प्रतीक्षेत असताना तात्पुरता उपाय म्हणून डायलिसिसवर अवलंबून असतात. दुर्दैवाने, दात्याच्या किडनीची मागणी उपलब्ध पुरवठ्यापेक्षा कितीतरी पटीने जास्त आहे, ज्यामुळे दीर्घकाळ प्रतीक्षा करावी लागते बऱ्याच केसेसमध्ये, योग्य अवयवाची वाट पाहत असताना जीव गमावला जातो. प्रत्यारोपणाची गरज असताना भारतात दरवर्षी सुमारे पाच लाख लोकांचा मृत्यू होतो. प्रत्यारोपणाच्या प्रतीक्षेत असलेल्या 80% पेक्षा जास्त लोकांना किडनीची गरज असते. जागतिक आरोग्य संघटनेनुसार, भारतात केवळ 0.01% लोक मृत्यूनंतर त्यांचे अवयव दान करतात. एक दाता कॉर्निया, टिश्यू, हृदयाच्या वाल्व, रक्तवाहिन्या, त्वचा आणि हाडे दान करून आठ लोकांचे प्राण वाचवू शकतो आणि अनेकांचे जीवन सुधारू शकतो. अवयवदान करण्याचे वचन देऊन, ज्यांना खूप गरज आहे आयुष्यात दुसरी संधी देता. अवयवदान हे जीवनापेक्षाही श्रेष्ठ दान आहे, आशा, उपचार आणि उज्ज्वल भविष्याचे वचन देते. सार्वजनिक जागृतीचा अभाव, सांस्कृतिक धार्मिक श्रद्धा, अकार्यक्षम रुग्णालय प्रणाली, कायदेशीर नैतिक अडथळे, अपुरी पायाभूत सुविधा, आर्थिक अडचणी मानसिक अडथळे यासारख्या घटकांचा गुंतागुंतीचा परस्परसंवाद भारतातील अवयवदानाच्या कमतरतेला कारणीभूत ठरतो. डॉ. गुंजन लोणे, बोन मॅरो ट्रान्सप्लांट एक्सपर्ट, वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर म्हणाल्या की, अस्थिमज्जा दान म्हणजे बोन मॅरो ट्रान्सप्लांटसाठी रक्त तयार करणाऱ्या पेशी (स्टेम पेशी) मिळवण्याची प्रक्रिया आहे. अस्थिमज्जा दान केल्याने कोणतीही दुखापत, हानी होत नाही आणि रक्त कर्करोग (ल्यूकेमिया, मायलोमा, लिम्फोमा) किंवा रक्त विकार (अप्लास्टिक ॲनिमिया, सिकलसेल रोग, थॅलेसेमिया) असलेल्या व्यक्तीवर उपचार केले जाऊ शकतात. अस्थिमज्जा दान करण्यासाठी कोणतीही व्यक्ती स्वेच्छेने पुढे येऊ शकते, परंतु सर्व अवयवदातानी काही आरोग्यविषयक आवश्यकता पूर्ण करणे आवश्यक आहे. आपला अस्थिमज्जा हा आपल्या काही हाडांच्या मध्यभागी असलेला मऊ आणि स्पंजयुक्त द्रव ऊतक असतो. दररोज, आपली अस्थिमज्जा लाल रक्तपेशी, पांढऱ्या रक्त पेशी आणि प्लेटलेट्ससह 200 अब्जाहून अधिक नवीन रक्त पेशी बनवते. अस्थिमज्जा प्रत्यारोपणामध्ये, निरोगी अस्थिमज्जा पासून स्टेम पेशी अस्वास्थ्यकर अस्थिमज्जाची जागा घेते. योग्य अस्थिमज्जा शोधणे हे एक आव्हान आहे. एचएलए टायपिंगसाठी संभाव्य दाता आणि प्राप्तकर्त्यांवर रक्त तपासणी केली जाते. प्रत्यारोपणाची गरज असलेल्या सर्व लोकांपैकी सुमारे 30% लोकांना त्यांच्या जवळच्या कुटुंबातील एखाद्या व्यक्तीकडून जुळणारा दाता सापडतो. उर्वरित 70% त्यांच्या जवळच्या कुटुंबातील सदस्याव्यतिरिक्त इतर कोणाकडून जुळणारे दाता शोधण्यावर अवलंबून असतात. अस्थिमज्जा दान करण्याइतपत तुम्ही निरोगी आहात की नाही याची खात्री करण्यासाठी डॉक्टर काही चाचण्या करतात. डॉ.पीयूष मारूडवार (लिवर डिसीज एक्सपर्ट), डॉ.सूर्यश्री पांडे (किडनी ट्रांसप्लांट एक्सपर्ट), डॉ. गुंजन लोणे, बोन मॅरो ट्रान्सप्लांट एक्सपर्ट) यांनी अवयव दाता बनण्याचे आवाहन केले. या जागतिक अवयव दान दिनानिमित्त आम्ही प्रत्येकाने आपापल्या कुटुंबियांशी अवयवदानाविषयी संवाद साधावा, दाता म्हणून नोंदणी करावी आणि उदारतेचा संदेश पसरवावा असे आवाहन करतो. ही पावले उचलून, प्रत्यारोपणाची प्रतीक्षा यादी कमी करू शकतो, असंख्य जीव वाचवू शकतो करुणेचा वारसा निर्माण करू शकतो. रवी बी. सेंटर हेड, वोक्हार्ट हॉस्पिटल नागपूर म्हणाले की, हा कार्यक्रम आयोजित करताना आम्हाला खूप आनंद होत आहे कारण अवयवदान हे एक दैवी कार्य आहे ज्यामुळे जीव वाचतो. आणि आम्हाला अभिमान आहे की अशा स्तुत्य कार्यासाठी पुढाकार घेण्यात वोक्हार्ट हॉस्पिटल नेहमीच आघाडीवर असते. डॉक्टरांच्या टीमचे या कार्यक्रमाचा भाग असलेल्या सर्वांचे आभारी आहोत.